در این مقاله قصد داریم به بررسی و مقایسه دو نوع سیستم تهویه مطبوع رایج و تفاوت داکت اسپلیت و چیلر بپردازیم. این دو سیستم به دلیل کاربردها و مزایای منحصر به فرد خود، در بسیاری از ساختمان‌های تجاری و صنعتی استفاده می‌شوند. برای درک بهتر تفاوت‌ها و کاربردهای این دو سیستم، ابتدا لازم است تا با نحوه عملکرد هر یک از این دستگاه‌ها آشنا شویم.
تفاوت داکت اسپلیت و چیلر چیست؟
عملکرد سیستم چیلر:
چیلر (Chiller) یا سردکن سیستمی است که به وسیله ی خنک کردن آب از طریق مبدل های حرارتی (مانند هواساز یا فن کویل) هوا یا تجهیزاتی را خنک می‌کند. چیلرها بر دو دسته ی چیلرهای تراکمی و چیلرهای جذبی تقسیم می‌شوند.
به صورت اجمالی چیلرهای آب خنک شده را به مبدل های حرارتی مانند فن کویل تحویل می‌دهند که با استفاده از فن کویل ها فضاها خنک شوند. پس در این سیستم شما نیاز به پمپ و سیستم لوله کشی رفت و برگشت آب از سمت چیلر به سمت فن کویل ها و برعکس دارید.
عملکرد سیستم داکت اسپلیت:
سیستم داکت اسپلیت یا همان اسپلیت کانالی از گروه خانواده کولرگازی ( اسپلیت ) می‌باشند که به وسیله ی کانال کشی سرمایش و گرمایش را منتقل می‌کنند. سیکل تبرید دستگاه های داکت اسپلیت همانند سیستم اسپلیت می‌باشد و دارای کمپرسور ، کندانسور ، شیرانبساط و اواپراتور می‌باشند.
در این سیستم نیاز به پمپ ندارید و کمپرسوراز طریق لوله های مسی که مابین یونیت داخلی ( هواساز یا اواپراتور ) تا یونیت خارجی ( کندانسور یا کمپرسور ) کشیده می‌شوند ، می‌توانند مبرد را جا به جا و هوای خنک در محیط پدید بیاورند .
برای اطلاع از قیمت اسپلیت مرکزی وی ار اف و داکت اسپیلت دایکین DAIKIN به قروشگاه کارنو مراجعه کنید.
حال که به صورت اجمالی با عملکرد هر دو سیستم آشنا شدیم ، به بررسی تفاوت این دو سیستم در یک ساختمان می‌پردازیم:
-
استقلال مصرف برق در سیستم داکت اسپلیت و مینی چیلر:
در صورت استفاده از چیلر در ساختمان ، تمامی واحدهای ساختمان به چیلر متصل می‌شوند ، بنابراین هزینه ی برق مصرفی چیلر بر روی قبض مشاعات ساختمان محاسبه می‌گردد ولی در سیستم مینی چیلر یا داکت اسپلیت به ازای هر واحد یک دستگاه مجزا قرار می‌گیرد و هر واحد هزینه ی برق واحد خود را پرداخت می‌نماید. پس سیستم مینی چیلر و داکت اسپلیت استقلال مصرف برق نسبت به چیلر دارند .
-
استقلال دمایی هر فضا ( اتاق ) در سیستم چیلر و مینی چیلر:
به علت اینکه سیستم چیلر یا مینی چیلر به سیستم فن کویل متصل می‌باشد و در هرفضا ( اتاق ) حداقل یک فن کویل با ترموستات قرار دارد، می توان دمای هر اتاق را بر اساس نیاز تنظیم کرد و لی در سیستم داکت اسپلیت به علت اینکه یک یا حداکثر دو دستگاه در یک واحد به عنوان مثال 180 متری وجود دارد ، استقلال دمایی در هر فضا ندارید و دمایی که بر روی ترموستات داکت اسپلیت تنظیم می‌گردد ، را نمی توان به ازای هر فضا یا هر اتاق تغییر داد.
-
چیلر مرکزی ساختمان نیاز به احداث موتورخانه بابت سیستم گرمایش دارد:
زمانی که ازچیلر مرکزی استفاده می‌گردد ، بابت فصل زمستان نیاز به وجود موتورخانه می‌باشد که با تولید آب گرم در موتورخانه و انتقال آن به فن کویل ها محیط را گرم می‌کند ولی در سیستم داکت اسپلیت بدون نیاز به احداث موتورخانه ، با وجود یک پکیج گرمایی و اتصال آن به کویل های آب گرم سیستم داکت اسپلیت نیاز گرمایی آن واحد انجام می‌شود .
-
هزینه ی لوله کشی مسی در سیستم داکت اسپلیت:
در سیستم داکت اسپلیت همانطور که اشاره شد ، بایستی مابین یونیت داخلی که در سقف کاذب واحد قرار می‌گیرد و یونیت خارجی که در قسمت بام ساختمان یا بالکن قرار می‌گیرد ، لوله کشی مسی انجام گردد که هزینه ی لوله کشی مسی حدودا متری 10 دلار می‌باشد، که نسبت به لوله کشی آب رفت و برگشت چیلر که حدودا متری 5 دلار انجام می‌گردد ، هزینه ی بالاتری هست .
ولی ناگفته نماند حداکثر لوله کشی مسی برای هر دستگاه حدود 30 تا 50 متر می‌باشد، درحالی که ممکن است لوله کشی در سیستم چیلر فن کویل به علت فاصله ی موتورخانه از تعداد زیادی فن کویل متراژ لوله کشی آن بالاتر از داکت اسپلیت باشد . پس می‌توان نتیجه گرفت هزینه ی لوله مسی بالاتر در ازای متراژ بالاتر لوله کشی آب سیستم چیلر فن کویل ، باهم برابر می‌شوند .
-
تامین کنتور برق عموما سه فاز با آمپر بالا بابت سیستم چیلر مرکزی:
در سیستم چیلر به علت مرکزی بودن ، ظرفیت تبرید دستگاه بزرگ می‌باشد که نیاز به کنتور برق سه فاز با آمپر بالا می‌باشد ، درحالی که در سیستم داکت اسپلیت همان کنتور واحد نیاز برق سیستم داکت اسپلیت را برطرف می‌نماید و نیازی به کنتورهایی با آمپر بالا ندارد .
-
محدودیت معماری درسیستم داکت اسپلیت به علت کانال کشی:
به علت وجود کانال در سیستم داکت اسپلیت و رساندن کانال ها به هر اتاق یا هر فضا در این سیستم حداقل بین 20 تا 25 سانت نیاز به ارتفاع سقف کاذب می‌باشد که محدودیتی در معماری ساختمان ها ایجاد می‌کند ، این درحالی است که در سیستم چیلر فن کویل نیاز به کانال کشی وجود ندارد و می‌توان فقط محل های نصب فن کویل ها را در معماری در نظر گرفت.
بیشتر: وی ار اف VRF
-
هزینه ی خرید ارزان تر داکت اسپلیت نسبت به چیلر:
فرض کنیم در یک واحد 120 متری نیاز به سرمایش 3 تن تبرید داریم .
اگر قیمت داکت اسپلیت 3 تن تبرید را حدودا 1600 دلار درنظر بگیریم ، قیمت مینی چیلر3 تن تبرید را حدودا بایستی 4000 دلار بدون احتساب فن کویل ها بایستی درنظر داشته باشیم .
که در یک واحد 120 متری حداقل نیاز به 4 عدد فن کویل می‌باشد که متوسط قیمت هر فن کویل را 250 دلار در نظر بگیریم ، هزینه ی خرید مینی چیلر و فن کویل ها 5000 دلار می‌شود .
حال این واحد 120 متری را در ساختمانی 10 واحدی در نظر می گیریم ،که نیاز به 30 تن تبرید چیلر می باشد که در حدود 000/20 دلار قیمت دارد و با احتساب 40 عدد فن کویل به عدد 000/30 دلار می‍رسیم درحالی که 10 عدد داکت اسپلیت 000/16 دلار می‌باشد . پس هزینه ی خرید سیستم داکت اسپلیت بین یک دوم تا یک سوم قیمت چیلر فن کویل می‌باشد .
البته زمانی که یک مجتمع تجاری یا اداری بالای 000/5 متر مربع را در نظر بگیریم به علت محدودیت در جانمایی سیستم داکت اسپلیت و وجود برق مرکزی در آن مجتمع تجاری یا اداری سیستم چیلر توجیح بهتری نسبت به سیستم داکت اسپلیت دارد و یا در واحدهای بالای 250 مترمربع توجیح فنی مینی چیلر بسیار بیشتر از داکت اسپلیت می‌باشد .
-
خدمات و سرویس نگهداری ارزان تر داکت اسپلیت نسبت به چیلر:
سیستم داکت اسپلیت چون از خانواده ی کولرهای گازی می‌باشد ، نیاز به تعمیرات تخصصی ندارد ولی در سیستم چیلر به علت وجود پیچیدگی های موجود در سیستم ، وجود آب و رسوبات درآن بهتر است از نیروی تعمیر نگهدار در آن استفاده شود .
نتیجه گیری:
در این مقاله به برسی تفاوت داکت اسپلیت و چیلر پرداختیم. عموما چیلردر واحدهای تجاری و اداری کاربرد بیشتری نسبت به داکت اسپلیت دارد ولی در پروژه های مسکونی چون اغلب متراز پایین 250 متر می‌باشد ، از سیستم داکت اسپلیت استفاده می‌گردد ولی همان طور که در بالا توضیح داده شد درواحدهای مسکونی بالای 250 متر ، که واحدهای بزرگ به حساب می‌آید ، استفاده از سیستم مینی چیلرشایع تر و مناسب تر می‌باشد .
