در این مقاله سعی داریم به بررسی انواع سیستم های سرمایشی و بهترین سیستم سرمایش برای منازل بپردازیم و مزیت ها و معایب آن را بررسی نماییم . قبل از پرداختن به انواع سیستم های سرمایشی لازم است توضیح کوتاهی در مورد انواع این سیستم ها از نظر نوع عملکرد سرمایش بپردازیم.
انواع سیستم سرمایشی از نظر نوع عملکرد
اصولا تولید سرمایش در سیستم های خنک کننده بر پایه و اساس دو روش تبخیری و یا تبریدی انجام می پذیرد. هر کدام از این سیستم ها دارای عملکرد متفاوتی می باشند، خصوصیات و نقاط قوت و ضعف متفاوتی می باشند که در ادامه به توضیح آن می پردازیم :
سیستم های سرمایش تبخیری
سیستم های تبخیری مانند کولرهای آبی،ایرواشر و …. بر این اساس رطوبت زنی و رساندن دمای خشک محیط به دمای تر محیط عملیات خنک کنندگی را انجام می دهد. به زبان ساده این دستگاه ها شامل یه فن دمنده می باشند که هوای محیط خارج را از پوشال ها ، پد های که قبلا توسط آبشان ها خیس شده اند عبور می دهد این عمل باعث میشود که قطرات آب روی پد ها گرمای هوا برای تبخیر خود جذب کنند و در نتیجه باعث کاهش دمای هوای عبوری می گردد و از این جهت این سیستم ها را سرمایش تبخیری می نامند. در ادامه به توضیحاتی در مورد هر کدام از تجهیزات سرمایش تبخیری می پردازیم.
مزایا : از مزایا این سیستم ها میتوان سادگی در طراحی و ساخت آنها و در نتیجه راحتی خدمات پس از فروش، قیمت ارزان آن اشاره کرد.
معایب : از آنجایی که این سیستم ها با افزایش رطوبت نسبی ، موجب کاهش دما می گردند عملا در مناطقی که دارای رطوبت نسبی بالا می باشند کارایی نخواهند داشت ، عیب دیگر این سیستم ها این می باشد که از آنجایی که این سیستم ها هوای بیرون را خنک میکنند . اختلاف دمای هوای خشک و تر محیط تاثیر مستقیم در بازده آنها دارد و معمولا این سیستم ها بین 5 تا 7 درجه هوای بیرون را خنک میکنند. حالا تصور کنید در شهری مثل تهران که دمای 42 درجه سانتیگراد هم در برخی از روزها دارد. دمای دهش این دستگاه ها چیزی حدود 35 درجه می باشد که اصلا مطلوب برای سرمایش نمی باشد. خرابی و پوسیدگی در این سیستم ها با توجه به این که همیشه با آب در تماس هستند اجتناب ناپذیر می باشد. نیاز به منابع آبی از مهمترین ضعف این سیستم ها برای مناطق خشک و آب مانند کشور ایران می باشد.
برای مشاهده و خرید سیستم دایکین DAIKIN کلیک کنید
کولر آبی
ارزان ترین، ساده ترین و البته کم بازده ترین سیستم سرمایش می باشد. اجزای آن شامل فن دمنده فوروارد با اتصال تسمه و پولی و همچنین دارای انواع مختلف از نظر پوشلی یا پد سلولوزی جهت ایجاد تماس برای جریان هوا و آب می باشند .
زنت
این دستگاه ها گاها با نام ایرواشر خانگی نیز شناخته می شوند، عملکرد سرمایشی کاملا شبیه کولر آبی می باشد با این تفاوت که در تعدادی از برند ها از پکینگ های مخصوص برج خنک کننده به جای پوشال یا پد مورد استفاده قرار می گیرند. البته این دستگاه ها مجهز به کویل گرمایشی می باشند که در زمستان به کمک منبع گرمایی (موتور خانه و یا پکیج ) کار گرمایش هم انجام می دهند.
ایرواشر
به زبان عامیانه نوع صنعتی کولر های آبی می باشد که البته مکانیزم پاشش آب بروی پکینگ و یا قطره گیر را دارد ، این دستگاه در ظرفیت بالا و برای سرمایش محیط های صنعتی بسیار پرکاربرد می باشد و در منازل مورد استفاده قرار نمی گیرد.
سیستم های سرمایش تبریدی
این تجهیزات بر اساس نوع سیکل ترمودینامیکی کارکرد خود به دو نوع کلی تراکمی و یا جذبی تقسیم می گردند . سیستم های تراکمی رایج تر می باشند و در حقیقت همون سیستم های مورد استفاده در یخچال ، آبسردکن و …. است و سیستم های جذبی به علت پیچیدگی و هزینه اولیه بالا فقط در ظرفیت های بسیار بالا در چیلر های جذبی مورد استفاده قرار می گیرند.
در ادامه به بررسی تعدادی از این سیستم ها می پردازیم :
اسپلیت دیواری ( کولر گازی )
ساده ترین و در دسترس ترین نوع این سیستم ها اسپلیت دیواری می باشند که همانطور از اسم آن مشخص می باشد دارای دو تکه مستقل شناخته شده به یونیت داخلی دیواری ( پنل ) و یونیت خارجی (کندانسور) که البته توسط لوله کشی مسی و کابل کشی با هم در ارتباط می باشند
مزایا : نصب آسان و سریع ، ساده تر بودن خدمات پس از فروش آن ، مصرف پایین انرژی در انواع اینورتر و …
معایب : محدودیت لوله کشی ، محدودیت ظرفیت و سطح پوشش
نکته : کولر های گازی در گذشته به سیستم کولر پنجره ای اطلاق میشد که البته با ورود اسپلیت ها به بازار عملا فروش و اجرای آنها محدود گردید و البته به علت گاز مبردی که در این سیستم ها در جریان می باشد، این سیستم ها به کولر گازی معروف شده است. نوع دیگر این سیستم های خانگی کولر های گازی پرتابل می باشد که در ظرفیت بسیار پایین مورد استفاده قرار می گیرد.اسپلیت ها در انواع مختلف کستی ، زمینی و سقفی تو کار هم هستند که البته در موارد خاص مورد استفاده قرار می گیرند.
داکت اسپلیت
یکی از مرسوم ترین نوع سیستم ها سرمایش مورد استفاده در منازل در سال های اخیر می باشد. سیکل عملکرد کاملا مشابه اسپلیت دیواری با این تفاوت که یونیت داخلی آن از نوع کانالی و نصب در سقف کاذب می باشد.
مزایا : نصب آسان و سریع ، ساده تر بودن خدمات پس از فروش آن ، مصرف پایین انرژی در انواع اینورتر قیمت مناسب ، عدم نیاز به رایزر عمودی کانال (تاثیر گذار در متراژ مفید ساختمان ) ، استفاده از کویل آب گرم گرمایشی (کاهش قابل توجه هزینه انرژی در زمستان و حذف رادیاتور ها ) ، سرویس سالانه آسان و ….
معایب : عدم استقلال دمایی زون های متفاوت در خانه
بیشتر: مقایسه سیستم وی ار اف و داکت اسپلیت
چیلر و فن کویل
چیلر ها در حقیقت همانطور که از نام آنها مشخص است از منابع تولید سرماش می باشند که به وسیله مبدل هایی مانند فن کویل ها و به واسطه آب، برودت را به محیط منتقل می نمایند.چیلر با دو سیکل ترمودینامیکی تراکمی و جذبی تولید می گردند و چیلر های در تراکمی در انواع آب خنک و هوا خنک می باشند که هر کدام ویژگی های منحصر به فرد خود را دارد که البته از حوصله این مقاله خارج می باشد.
مزایا : استقلال دمایی هر زون به دلخواه ، عدم نیاز به لوله کشی مسی ، قابلیت استفاده در صنایع و موارد خط تولید
معایب : نیاز به خدمات پس از فروش و نگهداری تخصصی ، عدم استقلال هزینه های انرژی ، نیاز به زیر ساخت پرهزینه و پیچیده ، موتورخانه مرکزی برای گرمایش ( نیاز به تامین فضا برای موتورخانه ) ، هزینه اولیه بالا ، نیاز به تامین توزیع کننده ( فنکویل)
نوعی دیگر چیلر ها ، مینی چیلر ها ساختار مشابه چیلر های تراکمی هوا خنک دارند که البته تجهیزات جانبی مورد نیاز شامل پمپ ، منبع انبساط و … نیز به همراه خود دارد.
اسپلیت مرکزی – وی آر اف (VRF)
نوین ترین سیستم سرمایشی قابل استفاده در منازل وی ار اف VRF می باشد ، عملکردی شبیه به سیستم های اسپلیت دارد با این تفاوت که هر یونیت خارجی قابلیت اتصال به تعداد زیادی یونیت داخلی را دارا می باشد .
مزایا : حداقل میزان مصرف انرژی در سیستم های تبریدی تراکمی و بالاترین راندمان کاری ، استقلال دمایی هر زون به دلخواه ، تنوع بی نظیر در انواع یونیت داخلی منطبق بر معماری پروژه ، عدم محدودیت در متراژ لوله کشی
معایب : نیاز به خدمات پس از فروش و نگهداری تخصصی ، هزینه اولیه بالا
ردیف | نوع سیستم | نیاز به منابع آبی | مصرف انرژی برقی | مصرف انرژی گازی | هزینه های اولیه | هزینه های زیرساخت | هزینه تعمیر نگهداری | استقلال دمایی | استقلال هزینه های انرژی |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | کولر آبی | دارد | بسیار کم | ندارد | کم | متوسط | کم | ندارد | دارد |
2 | زنت | دارد | بسیار کم | ندارد | متوسط | متوسط | کم | ندارد | دارد |
3 | اسپلیت دیواری | ندارد | متوسط | ندارد | متوسط | متوسط | کم | دارد | دارد |
4 | داکت اسپلیت | ندارد | متوسط | ندارد | متوسط | متوسط | کم | ندارد | دارد |
5 | چیلر تراکمی هوا خنک | ندارد | بالا | ندارد | زیاد | زیاد | زیاد | دارد | ندارد |
6 | چیلر آب خنک تراکمی | دارد | بالا | ندارد | زیاد | زیاد | زیاد | دارد | ندارد |
7 | چیلر جذبی | دارد | کم | دارد | زیاد | زیاد | زیاد | دارد | ندارد |
8 | مینی چیلر | ندارد | متوسط | ندارد | زیاد | متوسط | متوسط | دارد | دارد |
9 | وی آر اف (VRF) | ندارد | متوسط | ندارد | زیاد | زیاد | کم | دارد | دارد |
کلام آخر
در این مقاله به برسی بهترین سیستم سرمایش برای منازل پرداختیم. با یک نگاه ساده به نقشه آب و هوایی کشور ایران متوجه می شوید که در بسیاری از تقاط آن نیاز به سیستم سرمایش امری اجتناب پذیر می باشد. در این مقاله سعی شد که کلیه سیستم های سرمایشی مورد استفاده در منازل توضیح داده شده که انتخاب سیستم مطلوب برای مصرف کنندگان ، سازندگان و مشاوران با در نظر گرفتن شرایط مختلف پروژه امکان پذیر می کند.