در این مقاله سعی میکنیم از چند وجه سیستم کولر گازی و کولر آبی را مورد بررسی قرار دهیم.
-کولر گازی:
کولر گازی یا اسپلیت نوعی از دستگاه تهویه مطبوع میباشد که با استفاده از سیکل تبرید، کمپرسور، کندانسور و اواپراتور وظیفه سرمایش و گرمایش ساختمانها را به عهده دارند.
کولرهای گازی در حالت سرمایش با رطوبتگیری از فضا، فیلتراسیون هوا و دریافت گرما از فضا به پایین آمدن درجه حرارت کمک شایانی میکند.
-کولر آبی:
کولر آبی نوعی سیستم تبخیری میباشد که در این فرآیند آب مقدار قابل توجهی از گرمای هوا را جذب خود میکند و با تبخیر شدن، دمای هوای خشک را پایین میآورد.
حال که با کارکرد هرکدام از کولرهای گازی و آبی آشنا شدیم به بررسی مزایا و معایب هرکدام میپردازیم:
-میزان مصرف برق
مصرف برق سیستم کولر گازی به علت داشتن کمپرسور، بالاتر از کولر آبی میباشد. البته با پیشرفت تکنولوژی، مصارف کمپرسورهای کولر گازی با تکنولوژی اینورتر و برچسبهای انرژی A و بالاتر از A، بسیار کمتر از گذشته شده است ولی با این حال مصرف برق بالاتری نسبت به کولر آبی دارد.
-میزان مصرف آب
چون سیستم کولر آبی با تبخیر آب ورودی به آن، دمای هوا را کاهش میدهد، پس در این سیستم ما با مصرف بالای آب مواجه هستیم؛ درحالی که کولرهای گازی مصرف آبی ندارند و این نکته مهم را باید درنظر گرفت که به علت کمبود منابع آبی در کشور، سیستمهای سرمایشی در آینده بهتر است از منابع تجدیدپذیر مانند برق استفاده کنند.
-فیلتراسیون هوای آلوده
در سیستم کولرهای گازی، یک یا چند فیلتر در دستگاه قرار دارد که ذرات ریز و غبار موجود در محیط را تصفیه میکند، در حالی که در کولرهای آبی چون هوای بیرون را به داخل وارد میکنند، فیلتراسیونی در ورود هوای تازه به واحد صورت نمیگیرد و آلودگی و گرد و غبار در خیابان وارد فضا میشود.
-تولید سرمای مطلوبتر در کولر گازی
سیستم کولر گازی به علت پایین آوردن رطوبت در محیط، سرمای تولیدی مطلوبتری نسبت به کولر آبی دارد، مخصوصاً در فضاهایی که تعداد نفرات بالا میرود، به علت وجود رطوبت در بدن انسانها، رطوبت در فضا بالا میرود و به اصطلاح کولر آبی توان خنک کردن فضاهایی با رطوبت بالا را ندارد.
-به علت فشار مثبت، باد کولر آبی بایستی از فضایی خارج شود:
همه میدانیم زمانیکه کولر آبی در حال کار میباشد بایستی درب یا پنجرهای باز باشد، علت این امر فشار مثبت کولر آبی میباشد.
چون کولر آبی هوا را از خارج منزل وارد میکند، پس این هوای متراکم شده، بایستی از محلی خارج شود که با باز کردن یک پنجره این امر صورت میگیرد.
باز بودن پنجرهها باعث میگردد آلودگی صوتی نیز وارد منزل گردد.
-حال به بررسی قیمت سیستم کولر گازی و کولر آبی در ساختمانها میپردازیم:
همگی در جریان هستیم که هزینه خرید کولر آبی به مراتب مناسبتر از کولر گازی میشود.
ابتدا به بررسی توجیهاتی میپردازیم که در چندسال اخیر سیستم کولر گازی نسبت به کولر آبی در ساختمانها رواج بیشتری پیدا کرده است:
به عنوان مثال، ساختمانی 5 طبقه را درنظر میگیریم که کانالهای کولر آبی بایستی از قسمت بام تا هر طبقه ساختمان عبور نمایند. در طبقه پنجم ساختمان، چهار کانال کولر برای طبقات اول تا چهارم عبور مینماید، که هرکدام از کانالها اگر 0.6 مترمربع طبقه پنجم را اشغال نمایند، در مجموع 2.4 مترمربع از مساحت طبقه پنجم کسر میگردد.
در طبقه چهارم نیز سه کانال (8/1= 0.6*3) که 1.8 مترمربع از فضای طبقه چهارم را اشغال میکند.
بدین ترتیب، اگر از طبقات سوم 1.2 مترمربع، طبقه دوم 0.6 مترمربع را کم کنیم، در مجموع در این 5 طبقه 6 متر مربع (0.6+ 1.2+ 1.8+ 2.4) از مساحت ساختمان کسر میگردد.
اگر به طور میانگین قیمت هر مترمربع آپارتمان در شهر تهران را بین 1000 تا 1500 دلار درنظر بگیریم، بین 6000 تا 9000 دلار از ارزش ساختمان کم میشود.
حال در همان ساختمان 5 طبقه اگر متراژ هر واحد را 120 مترمربع درنظر بگیریم، نیاز به یک دستگاه تهویه مطبوع داکت اسپلیت به ظرفیت 36000Btu/hr داریم که هزینه خرید و زیرساخت آن بین 1000 تا 1500 دلار میشود.
اگر در همان واحد 120 مترمربعی از سیستم اسپلیت دیواری (کولر گازی) استفاده نماییم، به سه دستگاه اسپلیت دیواری نیاز داریم (2 عدد برای دو اتاق خواب و 1 عدد بابت هال و پذیرایی) که هزینه خرید آن سه عدد اسپلیت دیواری در مجموع بین 1000 تا 1500 دلار به ازای هر واحد درنظر داشته باشیم، متوجه میشویم که مقدار متراژی که کانال کولر آبی از مساحت ساختمان 5 طبقه ما کسر میکند (به ازای هر مترمربع آپارتمان در شهر تهران بین 1000 تا 1500 دلار) عددی مابین 6000 تا 7500 دلار ($6000=$1000* m26 و یا $7500=$1500* m26) از ارزش آپارتمان ما کسر میکند، که همان مبلغ را میتوان هزینه خرید سیستم تهویه مطبوع کرد، به شرطی که ارزش واحد آپارتمانی ما به ازای هر مترمربع، زیر 1000 دلار نباشد و در ساختمانهایی که بالای 1000 دلار به ازای هر مترمربع ارزش ساختمان دارند، سیستم تهویه مطبوع بسیار به صرفهتر از کولر آبی میباشد.
همچنین در فروش واحد آپارتمانی نیز تجهیز سیستم تهویه مطبوع مانند اسپلیت دیواری یا داکت اسپلیت با استقبال بیشتری نسبت به کولر آبی مواجه میشود، چون خریدار واحد نیز میتواند از سرمایش مطلوبتر کولرهای گازی استفاده نماید.
-نتیجهگیری:
در این مقاله مزایا و معایب هرکدام از سیستمهای کولر گازی (اسپلیت دیواری، اسپلیت کانالی یا داکت اسپلیت) با سیستم کولر آبی را بررسی کردیم و از نظر قیمتی نیز هرکدام از دو سیستم را مورد بررسی قرار دادیم.